(गझल)
श्मशानांतही संपेना, नीच सावकारी
पसरली न झोंळी ज्याने, मी च तो भिकारी !
बसा, नकां टांकून पळूं, खेंळ जगायाचा
हार-जीत, हातीं फाश्यांच्याच, या जुगारीं !!
तुडवुनी, चढायाची ना वरी, मला आंस
जिंकले कडे त्यांनी, मी धुंडल्या कपारीं
शोंधण्यांस माझा, गांवांतला मागमूस
हिंडलो उन्हांतान्हांत, मी च, भरदुपारीं !!
झळकतीं, जिथें गणिकांच्या, तोंरणें घरांनां
कैफ, त्यां महालीं नाचें, मी रमे भुयारीं !
उगवतात कुठल्या मातीत हे, असे चांफें ?
हुंगतां शिरे नाकीं दुर्गन्ध, ये शिसारी !!
लावली अशी कोणी, ही धार या जिभेला ?
छाटली न मुण्डी, तरिही, सुरी ही, दुधारी !
’बोंल’ म्हणुन तोंड उघडतां, ’पुरे बस्स्’ म्हणतां
डागली कुठे बन्दूक अजुन मी, दुबारी ? !!
गाजल्या वराती, ताशे-ढोंल-लावण्यांच्या
तमाश्यांत तसल्या, फुंकूं काय मी तुतारी ?
असोंत लखलाभ तयांनां, भाट हे शिखण्डी !
मिरविती जरीपटके जें, जीर्ण, घरींदारीं !!
धनी निर्णयांचा जो तो, बेंरकी स्वताच्या
नको पाप तें माथीं, मी फक्त नामधारी
कायदा असा, की माथीं लटकें तलवार !
’न्याय द्यायची शिक्षा’ ! मी जाहलो फरारी !!
ढेंकरांवरीं, आल्या हो किती, ढेंकरा या !
वांढतां न येते, म्हणुनी राहिलो आचारी !!
कडाडून पडतीं कां, या टाळ्यावर टाळ्या ?
रंगले न तोंड, बिचारा मी, म्हणे मदारी !!
केंव्हढी अपूर्वाई, सत्कार हे कश्याला ?
जरा ओंठ शिवले कीं, मी भासतो ’विचारी’ !
सत्य ऐकतांना, पडली घरें काय अंगीं ?
सोंसण्यामुळे पाजळले, शब्द हें, विखारी !!
तख्त लागले ना, बूड मला, टेंकण्याला
कांळजांत वसलो मी, ना जाहलो पुढारी !
सांकडे नकां घांलूं, मी काय उद्धरावें
’पांवणे’ स्वभाव न माझा, मी खरा पुजारी !!
टिपें गाळीता कां आज ? किती हुंदके हे !
पोंट जाळिना की काय, क्षुद्र वांटमारी ?
रुची कडू,’ भिक्षां देहि’ ची, बघा जराशी !
नसे जवळ झोंळी ? घ्या की ’ही’ च, उसनवारी !!!
पाडलें मला मोडून अजवरीं, कितीदां
तरी जगायाची, माझी तांठ, ही उभारी !
घेंतले शिरीं, आयुष्या रे, तुझ्या ऋणाला !!
फिटेनाच मुद्दल ! दे, व्याजांतही उधारी !!!
*************
----- रविशंकर.
२३ डिसेंबर २००८.
